روستای جواهرده یکی از مناطق ییلاقی ایران است که دارای طبیعتی بی‌نظیر بوده و کمتر کسی پیدا می‌شود که نام آن را نشنیده باشد. جواهرده یکی از بهترین چشم انداز‌ها و زیباترین آبشارهای منطقه را دارد. در مسیر رسیدن به این روستا، باید از جاده روستای جواهرده رامسر عبور کرد که خود یک جاذبه گردشگری است.
روستای جواهرده یکی از بهترین مناطق توریستی و معروفترین روستای گردشگری مازندران است. طبیعت زیبای این روستا، تمام آن چیزی است که طبیعت‌گردان می‌خواهند. این روستا در ارتفاعی ۲۰۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است. برای همین مناظر بی‌نظیری را از اطراف خود به نمایش گذاشته است. در ادامه شما را با معنی نام روستا، مردمان آن، دیدنی های جواهرده رامسر، زیبایی‌ها و ویژگی‌های جواهرده آشنا خواهیم کرد. پس تا آخر با ما همراه باشید.
معرفی اجالی
ییلاق جواهرده، یکی از روستاهای شهرستان رامسر در غرب استان مازندارن و در مرز استان گیلان است. این روستا در ۳۰ کیلومتری مرکز شهر رامسر در دهستان سخت‌سر و در ارتفاعات ۲۰۰۰ متری رشته کوه البرز جای دارد. این روستا از راه کوهستان با قزوین نیز مرتبط است!
روستای جواهرده در برخی از روزهای سال با ابرها پوشانده شده است، به طوریکه شاهد پدیده اقیانوس ابر خواهید بود. جمعیت آن بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰، حدود ۹۸۰۰ نفر بوده است. شغل بیشتر مردمان روستا، دامداری، کشاورزی و باغداری است. صنایع دستی آنها شامل آهنگری، مسگری، سفال و نمدمالی است. علاوه بر اینها، مردم روستای جواهرده در فصول گردشگری، خانه‌های خود را در اختیار گردشگران قرار می‌دهند و از این راه نیز کسب درآمد می‌کنند.
نام‌گذاری جواهرده
برای معنای نام روستا، فرضیه‌های زیادی وجود دارد. داستان و روایت همواره یکی از مباحث جدایی ناپذیر اسامی روستاهای شمال ایران است. گمان می‌کنید که جواهرده یعنی روستایی که مانند جواهر ارزشمند و قیمتی است. درست، اما این تنها یکی از گزینه‌های موجود است.
بر اساس کتاب تاریخی «تاریخ گیلان و دیلمستان» مربوط به قرن نهم و به قلم سید ظهیر‌الدین مرعشی، جواهرده رامسر تحت عنوان «جئورده» یاد شده است. برخی از پژوهشگران به استناد همین کتاب و چند مدرک دیگر، می‌گویند نام جواهرده، جورده بوده است و معنای آن ده بالایی می‌باشد. همانطور که جیرده به معنای ده پایینی است.
از طرف دیگر، تعداد دیگری از پژوهشگران، نظام معرفی روستاها به بالا و پایین را مربوط به خانی و خان‌زادگی می‌دانند(مثل شب های برره). بر این اساس می‌گویند فرضیه‌ی جورده باطل است و همان جواهرده صحیح است. دلیل اینکه، می‌گویند در این منطقه جواهر و طلای زیادی یافت شده است. جالب اینجاست که برخی نیز بر این عقیده هستند که جواهرده در واقع جاوادهار بوده که جاوا به معنای گندم و دهار به معنای شکاف کوه است. فرضیه‌ی دیگر برای نام جواهرده در رامسر این است که در زمان‌های قدیم، زنی به نام جواهر بر آن حاکمیت داشته است. از آن زمان، این روستا را با نام جواهرده می شناسند. حتما در سفر خود به جواهرده رامسر پای حرف محلی‌ها بنشینید. آنها حکایت‌ها و افسانه‌های جالبی را برایتان تعریف خواهند کرد.
امکانات روستا
جواهرده، برخلاف دیگر روستاهای ایران به‌دلیل استقبال زیاد گردشگران از امکانات نسبتا خوبی برخوردار است که در میان آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مسجدهای متعدد و امامزاده روستا
- مغازه‌های فراوان
- کافه‌ها و آلاچیق‌های زیبا
- روشنایی و برق
- آب لوله‌کشی
- امواج شبکه‌های مخابرات
- امواج شبکه‌های تلویزیونی
- خانه بهداشت
- درمانگاه
- داروخانه
- پزشک
- بهیاری و پاسگاه نیروی انتظامی
معماری جواهرده رامسر
در روستای جواهرده شاهد سه نوع معماری هستیم. نوع اول برگرفته از فرهنگ معماری شمال ایران است، خانه ها حیاط ندارند و از یک فضای مشترک استفاده می کنند. زندگی همسایگی در جواهرده به حدی قوی بوده که همسایه‌ها حتی تنور مشترک در بیرون خانه داشتند. محلات قدیمی روستا دارای این نوع معماری است و خانه‌ها هم به صورت منسجم و فشرده کنار هم قرار دارند.
معماری نوع دوم حالت خانه باغی دارد. در این نوع معماری، مثل حالت قبل، خانه‌ها به هم نزدیک نیستند و فضای بزرگی را به خود اختصاص داده‌اند.
معماری نوع سوم ویلاهای جدید است که متاسفانه بدون توجه به معماری بومی و با طبقات زیاد در حال افزایش هستند.
آب و هوای جواهرده
آبوهوای جواهرده رامسر در اکثر فصل‌های سال خنک بوده و متوسط دما در بهار و تابستان بین ۱۰ الی ۱۲ درجه سانتی‌گراد است. به همین دلیل بسیاری از اهالی استان گیلان و مازندران برای فرار از هوای گرم و شرجی تابستان، وارد این روستای خوش آب‌و‌هوا می‌شوند. به دلیل ارتفاع بالا، این روستا معمولا دارای پاییز و زمستان‌های پر از برف است. توصیه می‌شود پیش از رفتن حتما درباره وضعیت آبوهوای این روستای ییلاقی پرس‌وجو کنید.
پوشش گیاهی و جانوری
پوشش گیاهی
جنگل هیرکانی با درختان راش، ممرز، شاه بلوط، اقاقیا، شمشاد و همچنین درختان فندق، سیب ترش، گلابی، گردو، زرشک، آلوچه، ازگیل، آویشن، بابونه، میش‌گوش، شش‌شاخ، گزنه، پرتقال و نارنگی، پوشش گیاهی جواهرده را تشکیل می‌دهند و ارتفاعات اطراف این روستای زیبا پر از گل‌های وحشی، سرخس و دشت گل گاوزبان است.
پوشش جانوری
جانوران و پرندگان بسیاری در روستای زیبای جواهرده زندگی می‌کنند که در میان آنها می‌توان به گربه وحشی، گنجشک کوهی، باز، سنجاب، روباه، گرگ، گراز، خرس، بز کوهی، بلبل، مرغ حق، قرقاول، کبک، زاغ، کلاغ و توکا اشاره کرد.
جاهای دیدنی جواهرده
در مسیر رسیدن به روستای جواهرده و همچنین در خود روستا، جاذبه‌های گردشگری فراوانی وجود دارد که چند نمونه از این زیبایی‌ها را به طور خلاصه بیان می‌کنیم.
آبشارهای متعدد و داپمی
مسیر روستا با درختان بلند و آبشارهای زیبا، چشم شما را خواهد گرفت. از زیباترین آبشارهای این روستا، می‌توان به آبشار صفارود اشاره کرد. این آبشار در ۱۵ کیلومتری جاده رامسر-جواهرده قرار دارد. آلاچیق‌هایی برای استراحت و ماندن در کنار این آبشار وجود دارد که می‌توان دمی را به استراحت پرداخت. در طول مسیر، به غیر از آبشار صفارود، آبشارهای سلیمان، برشی و کوم کنین نیز وجود دارد. این آبشارها، آب آشامیدنی بخش‌هایی از منطقه را فراهم می‌کنند.
بوستان جنگلی صفارود
در کیلومتر ۹ از جاده جواهرده رامسر، یک بوستان قرار دارد که توصیه می‌شود حتما از آن بازدید کنید. صدای آبشار صفارود را از داخل این بوستان خواهید شنید. این منطقه، بهترین مکان برای جنگل‌نوردان و علاقمندان به تفریح و ماجراجویی در طبیعت است. مسیر ماشین‌رو و پارکینگ در محوطه وجود دارد. در این بوستان، آلاچیق برای ماندن و استراحت، باربیکیو، سرویس بهداشتی و البته کافه‌های کوچک برای سرویس‌دهی نیز وجود دارند. برای مشاهده مطلب بوستان جنگلی صفارود کلیک کنید.
دریاچه قو
دریاچه قو به تنهایی یک جاذبه‌ی گردشگری است که در روستای جواهرده قرار دارد. دریاچه قو برکه‌ی کوچکی بود که با کمک‌های بخش خصوصی توسعه پیدا کرد و درحال حاضر به شکل یک دریاچه مصنوعی درآمده است. در این مکان نیز آلاچیق‌هایی برای ماندن و استراحت وجود دارد. همچنین می‌توانید سوار بر قایق‌های پدالی شوید. یک مجتمع خدماتی برای اقامت در شب نیز در این منطقه وجود دارد که شب‌های رویایی ماندن در جنگل را برایتان رقم خواهد زد. برای مشاهده مطلب دریاچه قو کلیک کنید.
جنگل، دشت و قله‌ها
اگر علاقه‌مند به گردش در طبیعت هستید، به بخش‌های اطراف روستا که پوشیده از درختان انبوه است بروید. هرچه از داخل روستا به بخش‌های بیرونی‌تر بروید، به ترتیب چمنزار، مراتع و جنگل‌های انبوه را تجربه می‌کنید. برای دوستداران کوهنوردی نیز، قله‌های سرخ تله، واژک سه براره رژه و قله سماموس توصیه می‌شود.
مسجد آدینه
یکی دیگر از جاهای دیدنی و جاذبه‌های تاریخی این منطقه ییلاقی را می‌توان مسجد آدینه معرفی کرد. مسجد آدینه در گذشته، معبد و آتشکده آیین میترایی و زرتشتیان بود، اما شخصی به نام «شل شریف» در حدود ۷۰۰ سال قبل کمر همت بست و این مسجد را دقیقا مطابق با معماری و فرهنگ مردم شمال احداث کرد.
این مسجد طی سال‌های گذشته در معرض بلایای طبیعی بسیاری قرار گرفت، اما بیشترین آسیبی که متوجه آن شد، برخورد صاعقه با درخت زبان گنجشک کنار آن و در نتیجه آتش‌سوزی تمام مسجد بود.
هم‌اکنون این مسجد مورد بازسازی قرار گرفته و اهالی روستا و مسافران بسیاری از آن بازدید می‌کنند. مراسم‌های مذهبی و سنتی همانند گلکاری دیوارهای مسجد آدینه که در زبان شمالی به آن «دزگا مزگتی» گفته می‌شود هم در این مکان انجام می‌پذیرد و بسیاری افراد از استان مازندران و استان‌های همجوار برای شرکت در این مراسم‌ها داوطلب می‌شوند.
گورهای گبری
گورهای تاریخی گبری با قدمتی از دوران هخامنشیان و زرتشتیان (دو تا سه هزار سال قبل)، از جاذبه‌های تاریخی جواهرده هستند. گبر اصطلاحی بود که در گذشته به مردمان غیرمسلمان پیش از خود می‌گفتند. بعدها این نام به اشتباه به کافران نسبت داده شد و میراث چندهزار ساله گبریان به انحراف کشیده شد.
گورهای گبریان به دو شکل سرداب یا خمره ساخته شده‌اند. گبریان در زمان دفن، گنجینه‌هایی چون جواهرات یا اشیای گرانقیمت را به‌همراه فرد دفن می‌کردند. متاسفانه در طول سال‌ها حمله‌های شبانه و غارت این گورهای تاریخی، گنج‌های این منطقه به تاراج رفته است و در حال حاضر چیز زیادی از آنها باقی نمانده است.
مقبره شاه یحیی
یکی دیگر از جاذبه‌های مذهبی این روستای را می‌توان مقبره شاه یحیی دانست. این مقبره در چکاد قله سماموس واقع شده است. بسیاری از اهالی این روستا به منظور برآورده شدن دعاها و راز و نیاز‌های خود با خدا وارد این مکان می‌شوند.
آبشار کوهستانی جواهرده
آبشار کوهستانی در انتهای جاده ییلاقی جواهرده، واقع شده و برای رسیدن به آن باید شیب‌های تندی را سپری کرده و از مسیرهای باریک گذشت. آب این آبشار روان، بسیار زلال و گواراست، همچنین دمای آن بسیار پایین بوده و نوشیدن آن در فصل تابستان می‌تواند نشاط و شادابی را به پاهای خسته شما بازگرداند.
بازار روباز جواهرده
یکی از بهترین جاهایی که می‌توانید زندگی پر جنب و جوش مردم جواهرده را ببینید، بازار آن است. انواع محصولات و تولیدات بومی در این بازار فراوان است. این بازار مانند همه بازارهای شمال ایران، فضایی گرم و صمیمی برای گردشگران دارد.
چشمه های طبیعی جوشان
در منطقه جنگلی جواهرده، چشمه فراوان است. از چشمه آب‌علی، شیرسنگی ، کوه‌کین چشمه، تنگدره چشمه تا سلاژپشته، برتل چشمه، گهواره سنگی و سلیمان چشمه در دسترس شماست. به این چشمه‌های بی نظیر سری بزنید و از آب گوارا لذت ببرید.
آیین های باستانی
همانطور که اشاره کردیم در مسجد آدینه، آیینی به نام گلکاری یا دزگا مزگتی انجام می‌شود. از دیگر مناسبت‌های آیینی معروف روستا، می‌توان به مراسم کشتی محلی به نام گیله مردی و جشن تیرماه سیزده شو اشاره کرد.
اقامت در جواهرده
در این روستا، هتل‌ها، ویلاهای دربست و اتاق‌های اجاره‌ای بسیاری برای گردشگران و مسافران وجود دارد. پیشنهاد ویزیت مازندران این است که برای اقامت در جواهرده به کمپینگ و چادر فکر نکنید. زیرا شب‌های جواهرده حتی در فصل تابستان نیز بسیار سرد است و شب‌مانی در چادر نیاز به امکانات گرمایشی، پتوی کافی و لباس گرم و همچنین آشنایی با شرایط بیرون ماندن در هوای سرد دارد.
بهترین فصل سفر
بی شک، تماشای جاده زیبای جواهرده و سرسبزی طبیعت آن بسیار تماشایی است. برای ثبت این لحظات فصل بهار یا تابستان را پیشنهاد می‌کنیم. هرچند فصل پاییز این روستا را هم نمی‌توان از دست داد، زیرا ریختن برگ درختان پاییزی در جاده و تماشای درختان چند رنگ نیز بسیار تماشایی است.
در حالت کلی، بهترین فصل برای سفر از نظر آب‌و‌هوا و زیبایی، فصل بهار و تابستان است، اما در اوایل پاییز هم می‌توان به این مکان سفر کرد. در سفر خود به این منطقه ییلاقی هرگز عکاسی از طبیعت بی‌نظیر و تکرارنشدنی آن را از یاد نبرید.
توصیه های مهم
- قبل از سفر، از باز و بسته بودن جاده و مساعد بودن آب و هوا به ویژه در پاییز و زمستان اطمینان حاصل کنید. آب و هوای شمال به گونه‌ای است که هر لحظه امکان بارش‌های شدید وجود دارد و ممکن است بر اثر آن جاده ریزش کرده و بسته شود.
- برای رفتن به جواهرده رامسر نیاز به پرداخت هزینه ورودی است. لطفا این را در سفر به جواهرده لحاظ کنید.
- برای سفر به این منطقه، از وسیله نقلیه مطمئن استفاده کنید و آن را قبل از رفتن به طور کامل چک کنید. زیرا مسیر روستا دارای شیب های تند و پیچ های خطرناکی است و مشکل خرابی ماشین شما را به دردسر میندازد.
- حتما به آداب و رسوم و فرهنگ مردم روستا احترام بگذارید، سعی کنید با آنها کمی صمیمی‌تر شده و از تجربه‌ها و دانش آنها بیاموزید تا نوع دیگری از لذت در سفر را تجربه کنید.
- اگر امکان آن را داشتید حتما از مردم محلی خرید کرده و به اقتصاد و چرخ زندگی مردم کمک کنید.
- به طبیعت احترام بگذارید، زمین، مادر ما، با تمام سخاوت داشته‌هایش را برای استفاده به ما ارزانی داشته، کوتاهی در نگهداری از آن بیش از هر چیز خودمان را دچار مشکل می‌کند. درختان را نشکنید، زخمی از آتش و زباله برجای نگذارید و با مهربانی با طبیعت و مردم رفتار کنید.
مسیر دسترسی به روستای جواهرده
روستای جواهرده به همراه روستاهای گاو رمک، لپاسرک، دریاپشته، سلمل و سفید تمشک، از توابع دهستان سخت‌سر به حساب می‌آیند. از رامسر، حدود ۳۰ کیلومتر با جواهرده فاصله دارید. برای رسیدن به این منطقه، باید به سه راهی فلسطین در رامسر بروید. بعد از عبور از سه راهی فلسطین، در مسیر جاده جواهرده خواهید بود. مسیر شما به این روستا به حدی جذاب و دیدنی است که بارها در طول راه توقف خواهید کرد.
منبع wikipedia
