پل دوازده چشمه یا دوازده پله آمل پلی است که بر روی رود هراز، در شهر آمل ساخته شده است. این پل قسمت غربی و شرقی این شهر را به هم متصل می‌کند.
هنوز بعد از گذشت سال‌ها از ساخت پل، رفت و آمد روی آن جریان دارد. این پل محل عبور و مرور وسائل نقلیه، اتومبیل و عابرین است. علاوه بر نام دوازده پله یا چشمه که ساکنان آمل و مردم این شهر به این پل نسبت می‌دهند، این پل به نام‌های پل هراز و پل امام حسن عسگری نیز شهرت دارد.
تاریخچه پل
بعضی‌ها بر این باورند که پل دوازده چشمه در اوایل قرن ۱۸ میلادى به وسیله یکى از شیخ‌الاسلام‌هاى سابق آمل ساخته شده و در قرن ۱۹ میلادى توسط میرزا شفیع مازندرانى وزیر دوره ناصرالدین‌شاه تعمیر و بازسازى شده است. قدمت بناى پل به سال ۱۰۱۸ هجرى قمرى مى‌رسد. البته تاریخ دقیق بنای پل معلوم نیست، مرحوم اعتماد السلطنه بنای این پل را مربوط به قبل از اسلام می‌داند. بعضی از محققین آن را از آثار شاه عباس اول صفوی می‌دانند.
مشخصات بنای پل دوازده چشمه
پل دوازده چشمه دارای ۱۲ طاق و دهنه می‌باشد که هر یک بر پایه‌های مستطیل شکل استوار شده‌اند. به صورتی که ارتفاع آخرین نقطه طاق‌های قوسی شکل در محل تیزی تا سطح رودخانه حدود ۷ متر می‌باشد. فاصله بین هر پایه با پایه دیگر ۶متر بوده که در ضلع جنوبی و در قسمت مخالف جریان آب دارای سیل برگردان می‌باشد. طول این پل تاریخی و دیدنی ۱۲۰ متر و عرض آن ۴۰/۶ متر است.
پل دوازده چشمه در گذر زمان
پل دوازده چشمه بر اثر عوامل طبیعی مانند زلزله و طغیان رود هراز چندین بار آسیب دیده و بازسازی شد. از آنجا که تاریخ ساخت آن دقیقاً مشخص نیست زمان نخستین مرمت آن نیز مشخص نیست. اما این احتمال وجود دارد که نخستین مرمت در دوره شاه عباس صفوی باشد. عده‌ای از طرز ساختمان و تنگی پل آن را از بناهای قبل از صفویه می‌دانند که در دوره شاه عباس تعمیر شده است.
مصالح اصلی این بنا آجر و ملات گچ و آهک است، عده‌ای نیز تنها آجر را مصالح این بنا می‌دانند.
در حال حاضر زیر سه دهنه از طاق‌های آن آب جریان دارد. فضای بازی که زیر پل وجود دارد، در سال‌های اخیر تبدیل به پارک و فضای سبز شده و در زیر دو دهنه در سمت غرب پل، جاده‌ای آسفالته برای عبور و مرور درست شده است.
پل معلق، پلی با قدمت ۸۰ ساله در آمل
در کنار پل دوازده چشمه در قسمت جنوب آن، پل جدیدی قرار دارد که در زمان رضا شاه پهلوی ساخته شده است و به آن پل معلق می‌گویند. این پل قوسی از جمله بناهایی است که کاربری گردشگری دارد.
مشخصات پل معلق آمل
پل معلق آمل در سال ۱۳۱۵ تا ۱۳۱۸ توسط مهندسان آلمانی برای متصل کردن غرب و شرق شهر آمل بر روی رودخانه هراز بنا شد. پل معلق با توجه به اهمیت امنیت ساکنان شهر آمل در برابر سیلاب رودخانه هراز به گونه‌ای ساخته شده که حتی اگر سیلاب پایه‌های آن را تخریب کند، کمان‌هایی که روی پل وجود دارد باعث می‌شود تا خود پل فرو نریزد و تخریب نشود.
از این پل تاریخی به عنوان یکی از نخستین نمونه پل‌های بزرگ و جدید ایران یاد می‌شود که در سوم اسفند ماه سال ۱۳۵۳ با شماره ۱۵۲۴ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
منبع tasnimnews
