چالوس یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران می‌باشد که قدمت آن به دوران رویان کهن می‌رسد. این شهر در انتهای جاده زیبای چالوس (از سمت تهران)، قرار گرفته و دروازه‌ی ورود به شمال ایران است. طبیعت زیبا و غیر قابل وصف این منطقه، این شهر را به یکی از بهترین مقاصد سفر در کشور تبدیل کرده است.
معرفی اجمالی
همانطور که اشاره شد شهرستان چالوس از شهرهای کهن استان مازندران است. این شهر در جلگه میانی دریای مازندران قرار دارد. مردم بومی آن به زبان مازندرانی که تبری کلارستاقی شهرت دارد، صحبت میکنند. البته ناگفته نماند که بخشی از ساکنین آن به زبان گیلکی نیز صحبت میکنند. منطقه ییلاقی کلاردشت، در گذشته بخشی از این شهرستان بوده است که در سال‌های اخیر خود به یک شهرستان مجزا تبدیل شده است. . چالوس در سال ۱۳۲۵ ه.ش به شهر تبدیل شد.
موقعیت جغرافیای شهرستان چالوس
شهرستان چالوس از دو بخش شرقی و غربی تشکیل شده است که بخش شرقی شهر در ناحیه کُجور و بخش غربی آن در منطقه‌ی کلارستاق قرار دارد. این منطقه از سمت شمال به دریای مازندران، از سمت جنوب به رشته‌کوه‌های البرز و استان قزوین، از سمت شرق به شهرستان نوشهر، همچنین از سمت جنوب شرقی به شهرستان نور و از سمت غرب به شهرستان تنکابن راه دارد. در نهایت شهرستان عباس آباد نیز در سمت شمال غربی آن واقع شده است.
پیشینه تاریخی
با توجه به کشفیاتی که در تپه کلار پیدا شد، انسان‌هایی ابزارمند از هزاره دوم پیش از میلاد در این مناطق زندگی می‌کرده‌اند. گفته می‌شود اقوامی که به زبان آریایی صحبت می‌کرده‌اند، در حدود ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد از راه قفقاز و طالش به نواحی چالوس کنونی مهاجرت کرده‌اند. این افراد در این ارتفاعات کنار دریا به زراعت و گله‌داری مشغول شده‌اند. این منطقه از شهرهای مهم و مشهور رویان(طبرستان) قدیم بوده است. بعدها و در زمان حمله امیر تیمور تخریب شد و بعد آن تا قرن‌های متمادی به صورت روستایی کوچک باقی ماند. تا اینکه در اوایل قرن چهاردم (۱۳۱۰ه.ش) با پشتیبانی دولت وقت کم‌کم به صورتی شهری سازمان یافته درآمد. چالوس امروزه به یکی از مراکز گردشگری ایران تبدیل شده است.
زبان مردم چالوس
مردم این شهرستان در گذشته‌های دور به گویش تبری کلارستاقی صحبت می‌کردند. البته بخشی از آن گویش نیز تاکنون باقی مانده است. هرچند، بخشی از مردم به زبان گیلکی و بخشی به زبان کردی تکلم میکنند (به علت حضور کردهای مهاجر در این منطقه) اما پس از درآمیختن اقوام و فرهنگ‌های مختلف در طول زمان، از غلظت تمام لهجه‌ها و گویش‌ها کاسته شده و تمام آن‌ها به سمت فارسی پیش رفته‌اند.
در حال حاضر بیشتر جمعیت آن را بومیان کلارستان از تبار طبری تشکیل می‌دهند. در مازندران گویش مازندرانی یا مازنی رواج دارد، اما در قسمت‌های مختلف این استان، مردم مازندران لهجه‌های متفاوتی دارند. مردم چالوس با گویش مازندرانی غربی صحبت میکنند. این شهر بیشترین جمعیت منطقه غرب مازندران را دارد. روی هم رفته در حال حاضر زبان مردم چالوس زبان گیلکی و مازندرانی است.
آب و هوا
هوای منطقه چالوس مانند سایر شهرستان‌های مازندران معتدل و مرطوب است. به همین دلیل رشد مراتع سرسبز و جنگل‌‌های وسیع در این منطقه نیز رو به رشد است. ارتفاعات چالوس در نیمی از سال پوشیده از برف بوده و این شهر در بهمن ماه بیشترین سرما و در تیر ماه بیشترین گرما را در خود تجربه می‌کند.
اقتصاد
مردم چالوس از دامداری و کشاورزی امرار معاش میکنند. هرچند به دلیل عدم توجه مسئولین به مسئله کشاورزی در این خطه، کمبود آب زراعی و نرخ پایین خرید برنج باعث دلسردی کشاورزان و رکود اقتصادی در این منطقه شده است. رکود کارخانجات نیز از جمله دیگر بحران‌های اقتصادی این منطقه است. اما از منابع مهم درآمد در این منطقه، صید ماهی‌هایی از قبیل: سفید، ماش، سوف، سیس، کفال، کپور و انواع خاویار است. لازم به ذکر است که یکی از منابع درآمد مردم این منطقه از طریق گردشگری و جاذبه‌های طبیعی تامین می‌شود. حضور مسافران داخلی و خارجی در شهرستان چالوس سبب رشد اقتصادی این منطقه شده است.
مسیر دسترسی و نقشه
منبع WikiPedia
روستای ناتر نگهبان دشت
روستای ناتر در ۵۰ کیلومتری شهر چالوس قرار دارد. روستایی نهفته در
2 پاسخ
زبان مردم بومی شرق چالوس طبری کجوری هست و زبان مردم بومی غرب چالوس طبری کلارستاقی هست.
گیلانی ها زمان پهلوی به چالوس امدند و کردها زمان قاجار به چالوس آمدند و همشون الان به زبان طبری یعنی مازندرانی صحبت میکنند فقط بازاریانی که از شرق گیلان میان به زبان خودشون بین خودشون صحبت میکنند.
ضمنا چالوس مهاجران سوادکوهی و نوری و ترک و اصفهانی هم دارد که همگی گویش بومی یعنی طبری کلارستاقی را میدانند.
سپاس از اطلاعات خوبتون دوست عزیز