گلوگاه شهری کوچک در شرق استان مازندران که حدود ۳۶۰ کیلومتر آن طرفتر از پایتخت (تهران) قرار گرفته است. طبیعت گلوگاه و آبوهوای خوش این منطقه چیزیست که هر ساله گردشگران زیادی را روانه این شهر میکند. یک طبیعت بکر و دست نخورده که به نسبت دیگر شهرها و جنگلهای شمالی خلوتتر و آرامتر است.
معرفی اجمالی
گلوگاه به دلیل قرار گرفتن بین دریا در شمال و جنگلهای انبوه در جنوب از موقعیت گردشگری خوبی برخوردار است. همچنین وجود چشمههای متعدد در بستر جنگل و بلندیهای مرتفع پوشیده از جنگل، دارای چشم اندازهای زیبا و طبیعت بکر و دست نخورده با اکوسیستمهای بینظیر و گونههای مختلف گیاهی و جانوری میباشد.
وجود اراضی ساحلی مستعد جهت احداث مکانهای توریستی و گردشگری از یک سو، چشمههای طبیعی و محصور از درختان و وجود راههای آسفالته مناسب و قابل دسترسی از سوی دیگر، این شهرستان را از نظر استعداد گردشگری متمایز کرده است.
موقعیت جغرافیایی شهرستان گلوگاه
شرقیترین شهرستان مازندران، گلوگاه میباشد که از سمت شمال با خلیج گرگان و دریای خزر و از سمت جنوب با رشتهکوهای البرز احاطه شده است. همچنین از سمت شرق با استان گلستان هممرز بوده و از سمت جنوب با استان سمنان و از سمت غرب با شهرستان بهشهر هممرز است. مساحت آن حدود ۶۵ کیلومتر مربع است. این شهر در فاصله ۵ کیلومتری از دریا واقع شده و ارتفاع مرکز شهر حدود ۴۰ متر از سطح دریای آزاد و ۶۷ متر از سطح دریای خزر است.
پیشینه
گلوگاه در لغت به معنای جای استراتژیک و پر رفت و آمد است. شهر گلوگاه در گذشته به نامیه مشهور بوده است. شهر نامیه در قرن اول هجری بعد از شهر تمیشه، بزرگترین شهر این منطقه بوده است. نامیه بعد از حمله و فتح مغول ویران شد و ساکنان آن پراکنده شدند. خرابهها، سکهها و آثار به جا مانده نشان میدهند قدمت این منطقه به سده دوم خورشیدی مربوط میشود. نامیه ارزش و اهمیت بالایی داشته است و وجود جر کلباد (خندق کلباد) که دور تا دور شهر حفر شده است تاییدی بر ارزشمند بودن این ناحیه است.
همچنین در جنوب گلوگاه بقایایی از جاده شاه عباسی وجود دارد که نشان بر اهمیت این منطقه در دوران باستان است. بسیاری از آثار باستانی منطقه شورچال همچنان در دل خاک قرار دارند. قدمت بناهای این منطقه به قرن اول و دوم اسلامی میرسد. این شهر از گذشته تا به امروز اهمیت خود را در کشور حفظ کرده است. در زمان پهلوی با احداث خط راه آهن سراسری شهرستان گلوگاه نقش مهمی در ارتباط بین خطوط شمال به تهران ایفا کرد.
زبان مردم گلوگاه
زبان اهالی بومی شهر گلوگاه مازندرانی است. البته گلوگاه میزبان ایل ترک زبان عمرانلو نیز میباشد. طایفه ایل عمرانلو در گلوگاه جزو مهاجران ترک زبانند که با گویشهای ترکی، مازندرانی و فارسی صحبت میکنند. خوشبختانه آداب و رسوم و فرهنگ طبری در شهر گلوگاه تا به امروز زنده است. نوروزخوانی یکی از رسومات این دیار است که بعد از نیمه اول اسفند ماه آغاز میشود. این رسم نوعی پیشواز برای فصل بهار و خداحافظی با زمستان است.
شهر گلوگاه، زادگاه اکبرجوجه
در شمال ایران رستورانهای اکبرجوجه زیادی وجود دارد، ولی شعبه اصلیاش همین گلوگاه است. سالها پیش در این منطقه، شخصی به اسم اکبر کلبادی همراه همسرش قهوهخانهای تاسیس میکنند. قهوهخانه در مسیر مشهد قرار داشت و رانندههای زیادی به آن سر میزدند. بعدتر که کارشان گرفت، شروع کردند به پختن غذاهای گرم. آنها در رستورانشان، جوجه را با رب انار محلی سرو میکردند.
این ماجراها در حدود سال ۱۳۳۰ ه.ش اتفاق افتاد. بهتدریج این خوراک آنقدر محبوب شد و در دل مردم جا باز کرد که به شهرهای دیگر هم رسید. الان در همه شهرها، رستورانهای اکبرجوجه را پیدا میکنید، اما احتمالا اگر این غذا را در محل تولدش بخورید، لذت دیگری دارد. محلیها با همین رب انار یک آش ترش هم میپزند که خیلی خوشمزه است. اکبرجوجه گلوگاه در بلوار امام رضا قرار گرفته است.
مسیر دسترسی و نقشه
منبع wikipedia