شهرستان نور یکی از قدیمی‌ترین شهرهای استان مازندران می‌باشد که در غرب این استان قرار دارد. این شهر از شهرهای ساحلی حکومت رویان قدیم بوده که با نام‌های تمیشه و سولده نیز شناخته می‌شده است. هنوز هم در این شهرستان منطقه‌ای به نام سولده وجود دارد. این شهرستان تا سال‌هایی نه چندان دور بخشی از شهرستان آمل بوده است. اما در حال حاضر خود، یک شهرستان مستقل می‌باشد. نور پس از جدا شدن از آمل، دارای سه بخش مرکزی، بلده و چمستان می‌باشد. خود بخش مرکزی آن شامل شهرهای نور، رویان و ایزدشهر است. همچنین از روستاهای مهم آن می‌توان به روستای تاشکوه علیا و سفلی اشاره کرد.
موقعیت جغرافیایی شهرستان نور
شهرستان نور در قسمت غربی استان مازندران واقع شده است. این شهرستان تا سال ۱۳۹۵ حدود ۱۲۱ هزار نفر جمعیت داشته و دارای مساحتی در حدود ۲۶۵۷ کیلومترمربع می‌باشد. این منطقه از سمت شمال به دریای خزر و از سمت جنوب به رشته‌کوه‌های البرز و شهرستان آمل و همچنین استان تهران محدود شده است. در قسمت غربی آن شهرستان نوشهر قرار گرفته و در قسمت شرقی، شهرستان محمودآباد و آمل واقع شده است.
پیشینه
نام شهرستان نور در گذشته رستمدار بوده است که از چهار ناحیه شهری با نام‌های ناتل، بلده، تمیشان و ماهان تشکیل شده بود. طبق جدیدترین کشفیات باستان‌شناسی انجام شده در این شهر، آثاری از دوره‌ی اشکانیان پیدا شده است.
در تاریخ، نور به همراه شهرستان نوشهر و شهرستان چالوس، ایالت کهن رویان را تشکیل می‌دادند که گاهی مرز غربی آن تا هوسَم (رودسر فعلی دراستان گیلان) نیز ادامه پیدا می‌کرد. همچنین این شهر یکی از قدیمی‌ترین نواحی شهرنشین طبرستان کهن (مازندران کنونی) بوده که به گواهی تاریخ رستمدار نام داشته است. به این دلیل که شغل قالب مردم ماهیگیری بوده و با قایق به ماهیگیری می‌پرداختند، به رستمدار معروف شده بود.
تمیشه نام پایتخت بخش ساحلی حکومت رویان باستان بوده که بنای کنونی شهر امروزی بر آن قرار دارد. نام دیگر قدیمی آن که حتی ساکنان کنونی آن نیز گهگاه به جای نور به کار می‌برند، سولده است. در نهایت به دلیل وجود رودخانه‌ی نور که سرچشمه‌ی آن کوه‌های البرز است، نام نور را بر روی این شهر قرار دادند.
زبان و گویش
زبان مردم این شهر زبان مازندرانی با گویش کجوری است که به گویش مردم شهرستان چالوس شباهت زیادی دارد. همچنین دو گویش طبری کجوری و طبری کلارستاقی زیر مجموعه گویش کهن طبری رویانی هستند که از شهرستان نور تا شهرستان تنکابن گویش می‌شود. گویش طبری رویانی زبان حکام اسپهبد رویان نیز بوده است.
شهرهای شهرستان نور
شهرستان نور در بخش مرکزی، علاوه بر شهری به همین نام، شامل شهرهای رویان و ایزدشهر نیز می‌باشد. این شهرستان علاوه بر بخش مرکزی، دارای بخش‌های دیگری نیز می‌باشد. مهم‌ترین شهرهای آن، بلده و چمستان هستند.
شهر نور
نور شهری گردشگری است که محبوبیت بسیاری میان مسافران داخلی و خارجی دارد. دید جنوبی شهر به سمت کوه‌های پوشیده از درختان پهن‌برگ و از سمت شمال به دریای خزر، از سمت غرب به شهر رویان و ازسمت شرق نیز به ناحیه رستمرود مشرف است. رستمرود پس از تصویب طرح جامع نور در آذرماه ۱۳۹۲ جزء محدوده قانونی این شهر محسوب می‌گردد.
شهر رویان
رویان نام جدید علمده است که در قسمت غربی شهرستان و بین شهرهای نور و نوشهر قرار گرفته است. شهر رویان از سمت شرق به شهر نور و از سمت غرب به شهرستان نوشهر، از شمال در مجاورت دریای خزر از جنوب به کوه‌های البرز منتهی می‌شود. فاصله آن با مرکز استان مازندران شهر ساری حدود ۱۱۸ کیلومتر است. رویان در گذشته نام منطقه وسیعی از مرکز و غرب مازندران بوده است. به دلیل نسبت تاریخی و تنگاتنگ شهر علمده با منطقه رویان، شهر مذکور به شهر رویان تغییر نام یافت.در ضمن در سال ۱۳۳۳ ه.ش رویان دارای شهرداری شد.
ایزدشهر
ایزدشهر در سال ۱۳۸۴ ه.ش از ادغام روستاهای بازارسر، ساروج‌محله و امیرآباد کناره از توابع دهستان ناتل‌کنار، بخش مرکزی شهرستان نور تشکیل شد. و نام خود را از شهرک ییلاقی تفریحی ایزدشهر که در سال ۱۳۵۴ توسط غلامرضا پهلوی ساخته بود گرفت. شهرداری آن نیز در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۴ تأسیس شد. محلات اصلی شهر، امیرآباد کناره بازارسر و سادات‌محله در قسمت شرقی و ساروج‌محله (سراج‌محله) در قسمت غربی و شرقی است.
مسیر دسترسی و نقشه
منبع wikipedia
جاذبه های گردشگری نور
پارک جنگلی کشپل
پارک جنگلی کشپل در استان مازندران یکی از تفریحگاه‌های مهم و همچنین از پارک‌های
