سفالگری یکی از زبیاترین هنرها و صنایع دستی به شمار می‌رود. این هنری است که قدمتی به طول تاریخ دارد و گواه این مطلب ظروف سفالین کشف شده در غارها‌ست که عمر بعضی از آن‌ها نزدیک به هفت‌هزار سال می‌رسد.
سفال هایی که به دست سفالگران زبردست طی قرن های متمادی ساخته شده است نمادی از فرهنگ و روند زندگی در آن دوران می باشد. در نتیجه هنر سفالگری یکی از مهارت های ارزشمند می باشد که می توان از آن برای خلق آثار هنری زیبا بهره مند شد. با ویزیت مازندران در این مقاله همراه باشید تا شما را با این دنیا زیبا آشنا کنیم.
سفالگری چیست؟
سفالگری یکی از قدیمی ترین هنرهای انسان است که از دوره پاره سنگی تا امروز وجود داشته. این هنر زیبا یکی از ارزان ترین و فراوان ترین ساخته های دست بشر که به صراحت می توان گفت از کامل ترین هنرهاست.
سفالگری در دیکشنری آکسفورد به این صورت توضیح داده شده است:
دیگ ها، ظروف و هر چیز ساخته شده با رس که در کوره پخته شده باشد به خصوص وقتی که با دست ساخته شده باشند.
در سفالگری شما می توانید ظروفی مانند گلدان، فنجان، کوزه، بشقاب ، ظروف تزیینی و همچنین مجسمه های زیبا به وسیله گِل رُس پدید آورید.
تاریخچه
می توان گفت ظروف ساخته شده با گل رس ، قدیمی ترین ساخته دست انسان است اما نمی توان به درستی مشخص کرد که در کدام نقطه از جهان اولین بار بشر دست به خلاقیت زده و ترکیب آب و خاک را برای ساخت اشیا به کار برده است. سفال جزو قدیمی ترین صنایع دستی و آثار بسیار زیادی از این هنر در دوره های مختلف در سراسر جهان کشف شده است. این هنر زیبا یکی از ماندگار ترین صنایع ساخت دست بشر است.
به همین جهت می توانیم با مطالعه تاریخ سفالگری اطلاعات مناسبی نسبت به فرهنگ و تمدن و وضعیت اقتصادی یک منطقه به دست آوریم.
تاریخچه سفالگری در ایران
زمان دقیق ساخت ظروف سفالی در ایران مشخص نیست اما طی حفاری های که در غار کمربند در بهشهر مازندران و تپه گنج در غرب کرمانشاه صورت گرفته قدیمی ترین سفال مربوط به دوره نوسنگی در هزاره هشتم قبل از میلاد کشف شده است.
با توجه به موقعیت جغرافیای خاص ایران سفالگری دربیشتر مناطق ایران انجام می شده از مناطقی که در آن سفالگری رواج داشته می توان به :
- مازندران
- میبد یزدکلپورگان (بلوچستان)
- شهوار میناب
- مند گناباد
- تبریز و زنوز
- قم
- لالجین همدان
- گیلان
- سمنان
- ساوه
- شهرضا
سفالگری در مازندران
هنرمندان مازندرانی با استفاده از هنر خود و گِل پخته ظرف‌های زیبایی را می‌سازند که در فروشگاه‌های صنایع دستی در مقابل چشمان خریداران می‌درخشند.
بهنمیر، جویبار و قائمشهر از شهرهایی‌اند که بیشترین میزان ظروف سفالی در آن‌ها تولید می‌شوند.یکی از معادن اصلی سفالگری در مازندران قائمشهر است.
دلایل استفاده از سفالگری در امروز
- گل خاک رس سبب ایجاد روحیه لطیف در شما می گردد.
- دست زدن به خاک رس و گل سفالگری برای پوست مفید می باشد.
- سفالگری یک راهکار مناسب و عالی برای پرورش خلاقیت ها و استعدادها می باشد.
- هنر سفالگری ورزش مناسبی برای ذهن و بدن (مچ ها و بازو ها) به شمار می رود.
- سفالگری یکی از مناسب ترین روش ها برای کاهش استرس و اضطراب می باشد.
- ایجاد آثار هنری گوناگون در زمینه سفالگری سبب افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در شما می گردد.
- افزایش تمرکز است، که هر کسی در زندگی خود به آن نیاز زیادی دارد.
بازار کار سفال در ایران و جهان
بازار کار سفال یک جهش نسبی روبرو رشد داشته است و صادرات سفالینه‌های ایران به خارج رونق بسیاری گرفته. تا به امروز 5 درصد از سهم صادرات غیر نفتی ایران را سفال تشکیل می‌دهد. این رقم با با ثبت جهانی شدن لالجین و سفال ایران افزایش پیدا می‌کند.
سفال‌های ایران قابلیت رقابت با سفالینه‌های دیگر کشورها را داراست و می‌تواند به خوبی بازار خرید مناسبی در سطح جهانی داشته باشد. اما این امر نیاز به مهیا شدن بستری مناسب برای عرضه سفال به بازارهای جهانی است.
سالانه حدود 100 میلیون دلار سفال به خارج صادر می شود.اغلب صادرات سفال به کشورهای اروپایی و امریکایی است که شامل اشیا تزئینی می‌شود. در کشورهای غربی کاسه و بشقاب‌های لعاب کاری شده تزئینی، گلدان‌های بزرگ با نقش و نگار ایران باستان، ظروف مشبک و نقش و نگاردار محبوبیت بسیاری دارد. صنعت سفال ایران به کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس نیز راه پیدا کرده است.
