مارگزیدگی از جمله اتفاقاتی است که ممکن است در طول مسافرتهای طبیعت گردی اتفاق بیفتد. فرقی نمیکند با تور سفر کنید یا اینکه به صورت شخصی به مسافرت بروید، طبیعت وحشی پر از حیوانات درنده است که یکی از خطرناک ترین آنها مار است.
مار و خطرات آن
ترس از مار یکی از هراسهای عمومی کاملا منطقی بین مردم سرتاسر دنیاست. نیش مار میتواند مرگ آور باشد. البته نیش همهی مارها کشنده نیست اما تعداد زیادی از آنها در صورت درمان نشدن میتواند باعث ایجاد مرگ در فرد گزیدهشده بشوند.
نکات مهم در مورد مارگزیدگی
لازم است تا حد امکان با نحوه برخورد با فرد گزیده شده آشنا شد. نیش مار باید خیلی سریع توسط فرد متخصص درمان شود چرا که در عرض چند دقیقه زهر موجود در نیش مار اثرات منفی خود را بر روی بدن فرد میگذارد.
اولین کار تماس با مرکز اورژانس است. اگر در منطقهای فردی را دیدید که دچار مارگزیدگی شدهاست و امکان تماس با مرکز اورژانس را ندارید خیلی سریع فرد مصدوم را به نزدیکترین بهیاری یا پزشک عمومی برسانید.
توصیه های مهم طبیعت گردی
پیشگیری بهتر از درمان است. پس قبل از هر موضوعی به نکات لازم جهت مقابله با مارگزیدگی اشاره میکنیم. پس بهتر است این موارد رعایت شود تا دچار مارگزیدگی نشوید:
- اگر به نقاطی سفر میکنید که احتمال وجود مار در آنجا وجود دارد حتما از لباسها و چکمههای بلند استفاده کنید.
- در مسیری که از آن در حال عبور هستید به هیچوجه به سمت شکافهای تاریک روی زمین نروید.
- زمانیکه حرکت میکنید تا میتوانید سروصدا راه بیندازید.چرا که موجب دور شدن مار ها می شود.
- اگر در طبیعت یک مار توجه شما را به خود جلب کرد به هیچوجه به آن نزدیک نشوید.
- اگر در هنگام گرگومیش هوا سروصدایی شنیدید کمی محتاطانه رفتار کنید. احتمال اینکه مورد گزش مار در این شرایط قرار بگیرید بسیار بالاست.
- از لمس کردن مار پرهیز کنید، حتی اگر احساس کردید که او مرده است یا سمی نیست.
- اگر به جایی سفر میکنید که احتمال وجود مارهای سمی در آن زیاد است، حتما از قبل تحقیق کنید که نزدیکترین درمانگاه به آنجا کجا است.
- هنگامی که در چمنزار یا جنگل قدم میزنید مراقب باشید، بخصوص در شبها که حتما باید چراغ قوه همراه داشته باشید. دیدن مارها بسیار سخت است و اگر کسی روی آنها پا بگذارد یا بیش از اندازه به آن نزدیک شود، او را نیش میزنند.
- زمانی که نزدیک آب میشوید بسیار مراقب باشید، چراکه ممکن است مارها به سمت رودخانه یا استخر جذب شوند.
- از رفتن روی درخت یا صخرههایی که ممکن است مار داشته باشند، پرهیز کنید و هرگز دست خود را در شکافها فرو نبرید.
- زمینهای کشاورزی، معمولا بخاطر وجود جوندگان، مارهای بسیاری را به خود جذب میکنند. این مارها برای فرار از طوفان و بارانهای سنگین به خانهها پناه میبرند، بنابراین در این زمانها بسیار مراقب باشید.
علائم مارگزیدگی
نشانههای اولیه به گزش مار کاملا به نوع ماری بستگی دارد که به فرد آسیب واردکردهاست. اما به طور کلی علائم زیر نشان دهندهی مارگزیدگی است:
- تهوع، استفراغ، بیحالی یا گیجی، خوابآلودگی، ضعف
- آماس، تاول، کبودی، خونریزی پوست و بافتها
- مشکلات صوتی، فلج صورت و چشم، مشکل در قورت دادن، فلج کلی، مشکل در تنفس
- در بعضی مواقع نیز ممکن است اصلا به نشان دادن علائم نرسد و در دم باعث مرگ شود.
اقدامات اولیه در مارگزیدگی
- اولین کار این است که خیلی سریع از مار فاصله بگیرید تا فرد دیگری طعمهی مار نشود. همچنین ممکن است مارهای بیشتری آنجا باشند.
- حتی لحظهای برای تماس با ۱۱۵ معطل نکنید. هرچهقدر زمان بیشتری از لحظهی گزیدهشدن بگذرد وضعیت فرد مصدوم خطرناکتر میشود.
فرد مارگزیده را ثابت (بدون هیچ حرکتی) نگه دارید. او را آرام کنید و پیشنهاد دهید که خونسرد باشد، زیرا هیجان و حرکت، گردش زهر را تحریک میکند.
به هیچوجه محل گزیدهشده را از سطح بدن فرد بالاتر نبرید. قسمت گزیدهشده را از سطح قلب فرد پایینتر نگهدارید. - در حالی که عده ای معتقدند شستن زخم با آب و صابون خوب است عده ای دیگر مخالف این کار هستند و می گویند آثار سمی که در اطراف و روی زخم وجود دارد به پزشکان کمک می کند که بتوانند نوع مار را تشخیص دهند و پادزهر مناسب را برای آن تجویز کنند.
- لباسهای تنگ یا اشیای زینتی که در نزدیکی محل گزش وجود دارد را از بدن فرد جدا کنید، چرا که محل گزش ممکن است ورم کرده و وجود اشیای تنگ در اطراف نقطهی نیشزدهشده میتواند شرایط فرد را حادتر کند.
- اگر ماری که فرد را گزیدهاست از گونهی مارهای کفچهای است( مار کبرا و مرجان) محل گزش را خیلی محکم با یک باند ببندید. اینکار را از نزدیکترین نقطه به قلب فرد مصدوم شروع کنید و بانداژ را به سمت محل گزش بکشانید. در تمام این مراحل دقت کنید که محل گزش از سطح قلب مصدوم پایینتر قرارگرفتهباشد.
- اگر یک مار دریایی فردی را نیش زد، به او کمک کنید تا از آب خارج شود. اگر مارگزیدگی روی اعضای بدن مانند دست یا پا بود، آن را با یک تکه چوب ثابت نگه دارید.
- درصورت امکان محل یا محلهای گزیدگی را با خودکار مشخص کنید.
- اگر به مسکن نیازمند شدید فقط از استامینوفن استفاده کنید.
- تا زمانی که کمک از راه برسد، با فرد مارگزیده بمانید و تنفس او را کنترل کنید. درصورت لزوم او را در حالت ریکاوری یا موقعیت بهبودی قرار دهید.
نباید ها در مارگزیدگی
- سعی نکنید که مار را بگیرید. اگر مار هنوز در محل یا روی فرد مارگزیده است، آن را با چوب یا هر وسیله دیگری به آرامی دور کنید.
- به هیچ وجه پیشنهادهای درمانی سنتی را قبول نکنید.
- به هیچ عنوان سعی نکنید که جای نیش را برش دهید یا زهر را بمکید.
- نوشیدنیهای دارای الکل، کافئین یا هر محرک دیگری را به فرد مارگزیده ندهید.
- هیچ وقت روی محل گزیده شده یخ نگذارید چون سم را در نقطه ای متمرکز می کند و می تواند آسیب های جدی به اندام وارد کند.
منبع wikipedia